ZNIEWOLONY UMYSŁ

Format 13,5×21 cm, stron 236, okładka miękka.

Stan bardzo dobry. Biblioteka Kultury tom 325.

Jest mi trudno określić w kilku słowach charakter tej książki. Próbuję w niej przedstawić jak pracuje myśl człowieka w demokracjach ludowych. Ponieważ przedmiotem moich obserwacji było środowisko pisarzy i artystów, jest to rodzaj studium przede wszystkim tej grupy, która, w Warszawie czy Pradze, Budapeszcie czy Bukareszcie, odgrywa ważną rolę. (…) W moim kraju dość późno – w r. 1949-50 – zażądano od pisarzy i artystów, aby uznali bez zastrzeżeń „socjalistyczny realizm”. Było to równoznaczne z żądaniem od nich ortodoksji filozoficznej w stu procentach. Ze zdziwieniem spostrzegłem, że nie jestem do tego zdolny. W ciągu wielu lat prowadziłem wewnętrzny dialog z tą filozofią — jak również dialog z kilkoma przyjaciółmi, którzy ją przyjęli. Emocjonalny sprzeciw zdecydował o tym, że odrzuciłem ją bezapelacyjnie. Ale dzięki temu właśnie, że przez długi czas ważyłem argumenty pro i contra, mogę napisać tę książkę. Jest ona, zarówno próbą opisu, jak dialogiem z tymi, którzy opowiadają się za stalinizmem i dialogiem ze samym sobą. Jest w niej tyleż obserwacji co introspekcji. (fragment przedmowy)